انواع وکیل و انواع وکالتنامه

دسته بندی :

تاریخ درج :

حجم فایل :

انواع وکیل و انواع وکالتنامه

اهمیت آشنایی با انواع وکالت
اهمیت آشنا بودن با وکالت و انواع وکالت از آنجا مشخص می شود که خود درمانی و مراجعه نکردن به پزشک و یا مشورت با شخصی که علم پزشکی ندارد گاهی ضرر جسمی و روحی سنگین و جبران ناپذیر به سلامتی افراد می ‌زند. در حوزه مسائل حقوقی و انواع وکالت اوضاع به مراتب پیچیده‌ تر است چون با قانون سر و کار دارد. تصمیم‌ های سر خود و مشورت نگرفتن از مشاور و وکیل زبده، می ‌تواند ضرر و زیان مالی و حیثیتی را متوجه فرد کند که نه تنها خود او، بلکه چندین خانواده را درگیر کند.
حتی اگر شخصی توانایی علمی برای گرفتن حق خود و نیز آشنایی با انواع وکالت داشته باشد ممکن است زمان کافی نداشته باشند تا بتواند در دادگاه و مقابل قاضی حاضر شود و مراحل پر پیچ و خم قانونی را بگذراند.
طبق قانون کشورمان از جمله موارد حقوق شهروندی این است که می‌شود برای انجام کارهای قضایی، یکی از انواع وکالت را برگزید. یعنی به نیابت از خود با مشخص کردن حدود اختیارات، شخصی را به عنوان وکیل انتخاب کرد.
گاهی هم با توجه به گسترش روابط اجتماعی بین افراد مختلف اختلافاتی به وجود می ‌آید که ممکن است با صحبت و پا در میانی و ریش سفیدی قضیه حل نشود. آن وقت است که نیاز به قاضی عادل احساس می‌ شود. قاضی با علم بر قانون بهترین تصمیم را می‌گیرد اما تصمیم او کاملا بستگی به اطلاعاتی دارد که شما در اختیار او قرار می‌ دهید.
دانستن اینکه چقدر نکات هرچند بسیار کوچک و بی ‌اهمیت می ‌تواند در تصمیم قاضی تاثیر گذار باشد، قطعا نیازمند دانش وکیل است. بنابراین آشنایی شما با انواع وکالت ضروری است.

آشنایی با انواع وکیل
ممکن است بارها کلمات وکیل اداری، وکیل دادگستری، وکیل پایه یک، وکیل پایه دو، وکیل قضایی، وکیل معاضدتی و وکیل تسخیری را شنیده‌ یا در جایی خوانده باشید اما تعریف هر کدام را دقیق ندانید. توضیح کوتاهی می‌ دهیم شاید گوشه ذهن‌ تان بماند.
وکیل قضایی
وکیل قضایی وکیلی است که پروانه وکالت و حق وکالت افراد در دادگاه‌ و مراجع قضایی را دارد. برای وکیل قضایی شدن، باید برای انتخاب رشته دانشگاه، رشته حقوق را انتخاب کرد. متقاضی شغل وکیل قضایی باید بعد از پایان دوره لیسانس، در آزمون وکالت شرکت کند یا از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری بگیرد. بعد از قبولی در امتحانات شفاهی و کتبی می‌توان وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قضایی شد.
وکیل اداری
وکیل اداری، وکیل انجام دادن کارهای اداری موکل در ادارات مختلف می شود. فراموش نکنید که این نوع از وکالت یعنی وکیل اداری، سواد حقوقی نمی‌خواهد و هرکسی می‌تواند وکیل اداری شخص دیگری شود. نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که وکیل اداری فقط حق مراجعه به ادارات را دارد. او تحت هیچ شرایطی حق وکالت در مراجع قضایی، انجام مشاوره حقوقی، دخالت در امور قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد.
وکیل تعیینی
وکیل تعیینی شخصی است که شما با اختیار و آگاهی، او را انتخاب می کنید و به او وکالت می دهید. مطابق قانون، وکیل تعیینی است شخصی است که شرایط خاصی را از نظر قانونی دارا است و به عنوان نایب شخص متقاضی برای پیگیری امور مرتبط با او اقدام می کند.
بنابراین وکیل تعیینی نوعی از وکالت است که در آن شخص متقاضی برای خود وکیل تعیین می کند. به عبارتی هر کسی این امکان و حق را دارد که برای خود وکیل تعیین کند و وکیل تعیینی را برای دفاع از خودش به دادگاه معرفی نماید. به این وکیل که شما خودتان او را انتخاب می کنید، در اصطلاح قانونی و حقوقی، وکیل تعیینی اطلاق می ‌شود.
وکیل معاضدتی
وکیل معاضدتی برای کسانی است که استطاعت مالی برای گرفتن وکیل ندارند و نمی توانند از حقوق شهروندی خود برای احقاق حقوق خود استفاده کنند.
اصل ۳۵ قانون اساسی درباره وکیل معاضدتی می گوید: در همه دادگاه‌ ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد.
عدالت قضایی کمک می کند که اقشار کم‌ درآمد و بی ‌بضاعت برای کمتر خسارت دیدن و به دست آوردن حق مسلم خود از دولت تقاضای وکیل معاضدتی کنند.
وکیل تسخیری
اهمیت وکیل تسخیری به این نکته مربوط می شود که در دعاوی کیفری هم شاکی و هم متهم حق داشتن وکیل را دارند. اگر استطاعت مالی برای گرفتن وکیل نداشته باشد، می‌ تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیلی تعیین کند. اگر برای دادگاه مسلم شود که متهم قادر به گرفتن وکیل با هزینه شخصی نیست، از بودجه دادگستری برای متهم وکیل تسخیری معرفی می‌ کند.
در توضیح وکیل تسخیری باید گفت: وکالت تسخیری یا وکالت انتخابی نوعی از وکالت است که از طرف دادگاه در امور کیفری و در جهت برابری موقعیت متهم و دادستان برای نتیجه‌ عادلانه‌ آن و دفاع از حقوق متهم به وکلای دادگستری ارجاع می ‌شود. حدود اختیارات وکیل تسخیری با وکیل تعیین شده متهم یکسان است و تفاوت آنها فرق در مرجع انتخاب وکیل است.
یک نکته قابل توجه در مبحث وکیل تسخیری این است که برای بعضی از امور کیفری که مجازات آنها اعدام، قصاص نفس، سنگسار یا حبس ابد است داشتن وکیل الزامی است. زیرا به دلیل آگاهی نداشتن متهمین از قانون برای دفاع از خود در این جرایم سنگین، ممکن است نتیجه دادگاه کاملا به ضرر متهم تمام شود. حال آنکه وکیل تسخیری به عنوان وکیل پایه یک دادگستری که تجربه و دانش کافی دارد می تواند نتیجه پرونده را کاملا تغییر دهد.
وکیل پایه یک دادگستری و وکیل پایه دو دادگستری
پروانه وکالت با دو عنوان به متقاضی پروانه وکالت داده می‌ شود: پروانه وکالت دادگستری پایه یک و پروانه وکالت دادگستری پایه دو.
وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری هر دو اجازه دارند که در انجام وکالت امور حقوقی فعالیت کنند اما تفاوت هایی در عملکرد با هم دارند.
وکیل پایه یک دادگستری این اجازه را دارد که بدون هیچ محدودیتی در همه محاکم حقوقی و کیفری کل کشور فعالیت حقوقی کند.
وکیل پایه دو دادگستری فقط حق انتخاب بخشی از محاکم کیفری را دارد که به جرایم تعزیری حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی منجر شود. در محاکم حقوقی هم می تواند پرونده های مالی کمتر از ۵۰ میلیون تومان و خواسته ‌های غیر مالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب را وکالت کند.

تعریف عقد وکالت
عقد وکالت عقدی است که به موجب آن شخصی دیگری را انتخاب می کند تا یک سری از اموری را که به او وکالت داده است اجرا کند. لازم نیست که فردی که به آن وکالت می دهید حتما وکیل دادگستری باشد بلکه می تواند یک فرد عادی باشد که در این حالت به او وکیل مدنی گفته می شود. بنابراین وکیل مدنی کسی است که به موجب عقد وکالت وکیل دیگری شده است اما لزوما وکیل مدنی نیست.

انواع وکالتنامه ها کدام هستند؟
وکالتنامه ها در انواع متنوعی تنظیم می شوند و مهم است که افراد از نواع وکالتنامه اطلاع کافی داشته باشند. چرا که عدم اطلاع از انواع وکالتنامه منجر به این می شود که افراد از زوایای مختلف این وکالتنامه ها مطلع نباشند و چه بسا به علت اشتباه در انتخاب نوع مناسب وکالتنامه در مورد کار خود ضررهای زیادی در کار به ایشان وارد شود.
انواع وکالتنامه ها از لحاظ میزان اختیاری وکیل:
    وکالت ساده: در این نوع از وکالتنامه شخص موکل به طور کامل و با جزئیات در وکالتنامه قید می کند که چه اختیاراتی دارد و موکل نمی تواند خارج از حدود اختیارات خود کاری انجام دهد .
    وکالت تام الاختیار: در این نوع از وکالتنامه شخص به طور کامل کللیه ی امور مالی و غیرمالی خود را به وکیل می سپارد البته بر خلاف تصور عموم در وکالتنامه های تام الاختیار نیز لازم است موکل در وکالتنامه ذکر کند که اختیارات وکیل مشخص شود؛ تصور عمومی بر این است که در وکالتنامه های تام الاختیاری نیازی به ذکر اختیارات وکیل نیست اما این یک تصور کاملا اشتباه است.
انواع وکالتنامه ها از لحاظ امکان فسخ شدن یا نشدن
    وکالت ساده: در نوع وکالت،‌ موکل هر زمان که بخواهد می تواند وکیل را عزل کند و همینطور وکیل هر زمان که بخواهد می تواند از وکالت خود استعفا دهد. همینطور هر نوع عقد وکالتی خواه بلاعزل باشد خواه ساده با حجر و فوت طرفین نیز منحل می شود.
    وکالت بلاعزل: وکالت بلاعزل نوعی از وکالت است که در آن موکل حق عزل وکیل را از خود ساقط میکند و پس از آن نمی تواند در آن مدت زمانی که در وکالتنامه تعیین کرده است وکیل را عزل کند. برای تنظیم وکالتنامه به صورت بلاعزل به چند صورت میتواند عمل کرد. یک حالتی است که در آن خود عقد وکالت ذیل یک قرارداد لازم منعقد می شود که در این حالت با باطل شدن قرارداد اصلی عقد وکالت هم باطل می شود و یک حالت دیگر حالتی است که عقد وکالت در سندی جداگانه تنظیم می شود اما شرط بلاعزل بودن وکیل ذیل یک عقد لازم درج می شود که در این حالت چنانچه عقد لازم باطل شود صرفا شرط بلاعزل بودن وکیل باطل می شود اما اصل عقد وکالت کاملا صحیح است.
انواع وکالتنامه از لحاظ قضایی بودن
    وکالت قضایی: وکالت قضایی نوعی از وکالت است که در آن شخص یک وکیل دادگستری را با یک وکالتنامه ی قضایی به عنوان وکیل خود جهت پیگیری امور قضایی خود در دادسرا یا دادگاه یا شوراهای حل اختلاف انتخاب می کند. وکالت گرفتن از افراد جهت پیگیری های قضایی ایشان در دادگاه و دادسرا صرفا برای وکلای دادگستری ممکن است.
    وکالت مدنی: هر شخص اهلیت داری می تواند به انتخاب افراد به عنوان وکیل مدنی او در ادارات مختلف جهت امور مالی یا غیرمالی موکل به عنوان وکیل اقدام کند. در این حالت به این فرد وکیل مدنی گفته می شود و نیازی به این نیست که او وکیل دادگستری باشد. اما داشتن اهلیت تمتع و استیفا برای این فرد ضروری است.
    وکالت اتفاقی: در این نوع از وکالت فرد وکیل دادگستری نیست اما کافی است کارشناس حقوق باشد تا بتواند برای اقدام خود ازتا درجه ی دوم از طبقه ی سوم در دادگستری فقط برای سه نوبت در سال وکالت کند.
انواع وکالتنامه از لحاظ رسمی و عادی بودن:
وکالتنامه ی رسمی: به وکالتنامه ای گفته می شود که طرفین آن را در دفتر اسناد رسمی تنظیم می کنند.
وکالتنامه ی عادی: به وکالتنامه ای گفته می شود که بین طرفین منعقد می شود و در دفتر اسناد رسمی هم ثبت نمی شود. در این حالت این وکالتنامه کاملا معتبر است بین طرفین اما یک سند عادی محسوب می شود.
در نظر داشته باشید که پیش از تنظیم هر گونه وکالتنامه ای بهتر است از یک وکیل متخصص مشاوره ی رایگان دریافت کنید.
دریافت مشاوره از وکیل متخصص به شما کمک می کند تا با اطمینان خاطر بیشتری وکالتنامه را تنظیم کنید و درگیر انتخاب نوع وکالتنامه ای که برای کار شما مناسب است نشوید و در زمان و با هزینه ی کمتری وکالتنامه ای متناسب با هدف و خواسته شما است تنظیم کنید.

آیا اعطای وکالت به وکیل مانع اقدام خود موکل است؟
خیر، ‌با وکالت دادن به وکیل اختیار موکل سلب و ساقط نمی شود و او می تواند در امری که وکالت داده است خود نیز اقدامات لازم را انجام دهدد؛ و حتی یکی از روش های انحلال عقد وکالت حتی در وکالت های تام الاختیار نیز همین است که موکل خود آن امری را که به وکیل اختیار داده است انجام دهد و در نتجه موضوع عقد وکالت از بین برود که در این حالت عقد وکالت منفسخ می شود.